شهر کُردنشین عفرین واقع در شمال غرب سوریه از روز شنبە ۲۰ ژانویە آماج حملات گسترده ارتش ترکیه و گروه‌های معارض دولت سوریه است.
خبرگزاری‌ها از تلفات گسترده نظامیان دو طرف و همچنین کشتار غیرنظامی‌ها حکایت دارند.
تحلیگران از اهداف ترکیه برای حمله به عفرین، آینده این جنگ و همچنین مواضع ابرقدرت‌ها مخصوصا ایالات متحده آمریکا تحلیل‌های متفاوتی دارند.
در این رابطه گفت‌و‌گویی داشتیم با «جلال معروفیان» عضو شورای مرکزی جماعت دعوت و اصلاح و فعّال اجتماعی که توجّه‌‌تان را در ادامه به آن جلب می‌کنیم:
توجه: انعکاس نظرات کارشناسان محترم، لزوماً دیدگاه مختار پایگاه اطّلاع‌رسانی اصلاح نیست.
- برخی از تحلیلگران، حمله ترکیه به سوریه را دام ایالات متحده برای این کشور تلقّی می‌کنند؛ از نظر شما ترکیه از تهاجم به عفرین در سوریه چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
«قبل از هرچیز باید عرض کنم که در مصلحت‌اندیشی و سیاست‌های پراگماتیستی ایالات متحده، هیچ‌کس شکی ندارد و این پارادایم، بر سیاست و روابط سیاسی و دیپلماتیک مابین تمامی کشورهای جهان، مسلط شده است. آمریکا نه برای ترکیه هزینه می‌کند و نه برای کردها و نه برای هیچ‌کس. مخصوصاً در این دوران که ترامپ رئیس‌جمهور است. به نظرم ایالات متحده به هر دو طرف کمک نظامی می‌کند. برای آمریکا کسب درآمدِ ناشی از فروش اسلحه در اولویت است. دام آمریکا برای هرکسی که به دامش بیفتد همیشه پهن است.
تحلیل‌های مختلفی برای شروع حمله‌ی دولت ترکیه به شهر کردنشین عفرین وجود دارد که هرکدام از زوایه‌ای خاص به آن مبادرت نموده‌اند. ولی یک قاعده‌ی کلی وجود دارد که می‌تواند چهارچوبی برای یک تحلیل کلّی‌‌تر باشند. قاعده این است که «هرجا گفت‌وگو نباشد یا گفت‌وگو‌ها به سرانجامی نرسد و توافقی صورت نگیرد جنگ آغاز خواهد شد.»
عدم وجود گفت‌وگو، معلول پس‌زمینه‌های تاریخی، روانی، ایدئولوژیک و... است و به سرانجام نرسیدن گفت‌وگو و مذاکره نیز، ناشی از عدم کسب امتیاز و عدم تأمین مصلحت برای یک یا هر دو طرف مذاکره و یا ناشی از پاداش‌ها و امتیازاتی است که قبلاً یک یا هر دو طرف، با توسّل به زور و خشونت، آن را به دست آورده‌اند. از نظر روان‌شناسی تکرار یک رفتار، ناشی از تقویت و کسب پاداش از طریق آن است.
با توجه به تأثیرگذاری و یا حضور و دخالت مستقیم و غیرمستقیم کردهای معارض ترکیه در بسیاری از مناطق کردستان سوریه، خواه ناخواه، موضوع حمله‌ی ترکیه به عفرین هم تحت‌الشعاع روابط و خصومت و درگیری کردهای ترکیه با دولت ترکیه است.
متأسفانه، مدت‌های مدیدی است که تمامی دولت‌های حاکم در ترکیه، هرکدام به نوعی، اجحافاتی غیرقابل قبول در حق کردهای این کشور داشته‌اند که موجب ایجاد بدبینی و سوءظن در کردها و ترک‌ها نسبت به هم و فاصله و شکافی عمیق بین آنان گردیده‌است و هر اقدامی از هر طرف را برای گفت‌وگو با همدیگر، با شکست مواجه می‌کند و باز هم متأسفانه، کُردهای ترکیه نیز، از فرصت اندکی که (بدون در نظر کرفتن انگیزه‌ها و دلایل پشت پرده) در اوایل شروع به کار دولت عدالت و توسعه ایجاد شد، نتوانستند استفاده‌ی بهینه را ببرند.
این جنگ، ناشی از شکست گفت‌وگو و مذاکره در داخل ترکیه است که معلول پس‌زمینه‌های تاریخی و سال‌ها جنگ و درگیری بین کردهای معارض و دولت‌های مختلف در ترکیه است. متأسفانه، هردو طرفِ جنگ، از منظری ایدئولوژیک پیام‌ها، اقدامات و مواضع همدیگر را می‌بینند و تحلیل می‌کنند. هردو طرف درگیر در این جنگ، امتیازات و پاداش‌هایی از راه جنگ، در سوریه کسب نموده بودند. مخصوصاً دولت ترکیه و شخص اردوغان با اعتماد به‌نفس کاذبی که از راه پیروزی در انتخابات پی‌درپی، شکست کودتاگران و ائتلاف و هم‌پیمانی با روسیه و... به‌دست آورده، گمان می‌کند که می‌توان با یکی دو هفته جنگ شدید و حملات کوبنده علیه همپیمانان گروه‌های معارض خود در سوریه، هم، مرزهایش را امن‌تر خواهد کرد و هم اینکه، با دستی بالا و تسلّط کامل، معارضین کُرد ترکیه را ساکت یا وادار به نشستن سر میز مذاکره می‌کند. اما به گمان من، همان‌گونه که عربستان در باتلاق یمن سخت گیرکرده و نمی‌داند چطور از آن خلاصی یابد، دولت ترکیه هم به‌راحتی از عفرین خارج نخواهد شد و به‌زودی منجر به تغییراتی اساسی در حزب عدالت و توسعه و عبور از اردوغان، جابجایی قدرت در آرایش سیاسی احزاب رقیب در داخل ترکیه می‌شود. البته برنده‌ی این بازی نه کردها هستند و نه عدالت و توسعه یا شخص اردوغان!»
- در نبرد کردها و ارتش ترکیه، به عنوان دو متحد ایالات متحده، چرا این کشور به نفع ترکیه سکوت اختیار کرده است ؟
«در اولین سؤال عرض عردم ایالات متحده به نفع هیچ‌کدام از طرفین کاری نمی‌کند. فقط به فکر منافع خودش است. سکوت هم نکرده. آنچه را برای یک مرحله از سیاست‌های مصلحت‌جویانه‌اش لازم بود انجام داده و با هر دو طرف ارتباط دارد. آمریکا عجله‌ای برای پیروزی و شکست این جنگ ندارد. فعلاً تداوم جنگ، برای آمریکا، مقرون به‌‌صرفه‌تر است.»
- درخواست کمک کردها از دولت بشار اسد در جریان تهاجم ترکیه به عفرین را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
«همان‌طور که عرض کردم، پارادایم مسلّط بر سیاست و روابط دیپلماتیک در جهان امروز، سود و نفع و مصلحت است و هرکس غیر از این عمل کند، از پیش، باخته است. وقتی که یکی از قدرتمندترین دولت‌های منطقه با تمام قوا به آنان حمله می‌کند، طبیعی است که به چنین اقداماتی متوسّل شوند. البته ترکیه هم از کمک بشار به کردها استقبال می‌کند تا در جنگ روانی علیه خودشان از آن استفاده نماید.»
- هدف ایالات متحده از استقرار نیروها در نوار مرزی سوریه با ترکیه چیست؟
«شاید حمایت از ترکیه باشد و شاید هم در آینده ایجاد منطقه‌ای امن برای کردها همانند آنچه در شمال عراق اتّفاق افتاد. شاید هم به‌قول خودشان! نگران ظهور و بروز مجدّد گروه‌های افراطی و تندرو هستند. اما در رابطه با آمریکا دو چیز را نباید فراموش کرد: یکی مصلحت‌اندیشی و حفظ منافع خودش و دومی، خاکستری و مبهم بودن مواضع و اقداماتش.»
- آینده مسأله عفرین را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟ آیا با وجود دست کشیدن روسیه از حمایت کردها و سکوت آمریکا، کردها توان مقاومت دربرابر ارتش ترکیه را خواهد داشت؟
«متجاوزین هراندازه هم قدرت و توان داشته باشند، همیشه شکست خورده و خواهند خورد. مخصوصاً در دنیای کوچک و همبسته‌ی امروز که گروه‌های دفاع از حقوق بشر و فعّالان مدنی با استفاده از تکنولوژی و رسانه، لحظه به لحظه در فضا حضور دارند. اما با کمال تأسّف، یکی از معضلات کُردها همیشه این بوده که همواره عده‌ای از آنان با دشمنان خویش هم‌پیمان و هم‌رزم‌اند. اگر هم ترکیه، با اکراه یا خواست خودش، منطقه را ترک کند، هم‌پیمانانش که تعداد زیادی از اعراب و کردهای کردستان سوریه هستند و احزاب مسلّط به هر دلیلی، نتوانسته‌اند آنان را با خود همراه و هم‌پیمان کنند، به نیابت از ترکیه، موجب ناامنی خواهند شد.
ای‌کاش کردهای سوریه، منافع و مصالح خود را با کردهای معارض در ترکیه گِره نمی‌زدند. چون این نگرش که هرجا یک کرد است یا هر جا یک مسلمان است باید به یاری‌اش شتافت و منافع و مصالح همه را به هم گره زد، یک نگرش ایدئولوژیک و منسوخ‌شده است. هر منطقه‌ای، منافع و مصالح خاص خود را دارد و لازم است با ادبیات و روش ویژه و مختص با معضلات و مشکلات و تنگناهای سیاسیِ آن منطقه موضع‌گیری و اقدام نمود.»
- شکست کردها در عفرین چه پیامدهای نظامی و سیاسی درپی خواهد داشت ؟
«احزاب، شاید به اهداف خود دست نیابند ولی کُردها، شکست نخواهند خورد. چون ترکیه، قصد ماندن و اشغال خاک سوریه را ندارد و روسیه و آمریکا نیز چنین اجازه‌ای به او نخواهند داد. حتی اگر این جنگ را هم ببرد، که بسیار بعید است، بالاخره باید آنجا را ترک کند. ضمناً کردها، فقط عبارت از یک یا چند گروه و حزبی نیست که فعلاً با ترکیه می‌جنگند. اگر هم در حال حاضر یکی دو گروه هژمونی و سلطه‌ی خود را بر سایر احزاب و گروه‌ها تثبیت نموده‌اند، محصول شرایطی است که بر منطقه حاکم است. اگر سال‌های آغازین تشکیل حکومت فدرال کردستان عراق را به خاطر بیاوریم، دو حزب «دموکرات» و «اتحادیه‌ی میهنی» تمامی مقدّرات این منطقه را در اختیار گرفته و قدرت را به صورت پنجاه-پنجاه تقسیم کرده بودند؛ نه انتخابات معنایی داشت و نه تکثّر حزبی و سیاسی. اما به مرور زمان، گروه‌های اپوزیسیون سربرآوردند. احزاب جدیدی شکل گرفتند. حزب سنتی و قدرتمندی چون «اتحادیه‌ی میهنی» دچار انشعاب گردید. اوضاع و احوال جهانی و رشد آگاهی و شعور سیاسی انسان امروز، شرایط و زمینه‌های یکّه‌‌تازی، انحصار و حذف رقیبان و معارضین را برای دولت‌ها تنگ و نامساعد نموده است؛ چه برسد به یک یا دو حزب سیاسی که آینده‌ای نه چندان روشن و استقلال کافی هم برای تصمیم‌گیری و اقدام ندارند.»
نظرات
بدون‌نام
16 بهمن 1396 - 07:17کردها به دلیل ظلم تاریخی که در حقشان شده و می شود دچار یک مشکل بزرگ شده اند که آن هم افراط است. افراط در بیان نظرات و اعتقادات، افراط در دلبستگی به یک مسلک و آئین، افراط در خوشبینی و خوشباوری به دیگران، افراط در دلبستن به شرایط موجود و عدم نگاهی عمیق و آینده نگرانه و .... . ببینید از زمانی که اسلام وارد این منطقه شده است و کردها اسلام را قبول کرده اند، همواره مسلمانانی دوآتشه و معتقد بوده اند و دانسته و ندانسته خدمات زیادی به اسلام کرده اند. امروز هم خیلی از جوانان کرد دچار عقاید اسلامی افراطی شده اند و ناآگاهانه خود را قربانی امیال و عقاید عده ای کرده اند که نیاتشان چندان مشخص نیست. چرا باید جوان کرد که برای تأمین یک لقمه نان مشکل دارد سر از عضویت در گروه هائی از جمله داعش خون آشام در آورد و بی محابا سر همنوع خویش را ببرد؟ یا از سوی دیگر در کردستان اسلامی و معتقد به عقاید اسلامی سنتی باید گروه های چپی و کمونیست بسیار افراطی بوجود بیایند و حتی از کمونیستهای شوروی آن زمان و مائوئیستهای چینی هم دو آتشه تر باشند؟ و کسانی که به یاد دارند در اوایل انقلاب برخی از ماموستایان کرد دانسته یا ندانسته وارد حزب کومله ی کمونیستی شده بودند که گاهی آنچنان در عقاید کمونیستی افراط می کردند که هم حزبیهای خودشان به آنان اعتراض می کردند. یا چرا باید در کردستان درویش پرور و صوفی مسلک کمونیست دو آتشه بوجود آید؟ امروز هم می بینیم که کردستان ترکیه باید مأمن حزبی کارگری کمونیستی باشد که با عقاید مردم آن دیار چندان همخوانی نداشته و همواره در معرض اعتراض و انتقاد هم کیشان خودشان قرار دارند و در بسیاری از حوادث مورد حمایت آنان هم قرار نگیرد. یا برخوردهای افراطی و موقعیت نشناسی برخی از کردهای مسوول باعث شده است که مورد تنفر همنوعان خودشان قرار گیرند و به چشم خائن به آنها نگاه می شود. این رفتارها برای ما کردها شده است فرهنگ و سنت. در چند سال اخیر که سوریه مورد تاخت و تاز گروه های تندرو اسلامی قرار گرفته است و قریب به اتفاق ملتها بر علیه حکومت سوریه اقدامات مختلف انجام می دادند و بسیاری از کردها هم در گروه های اسلامی در جنگ سوریه شرکت می کردند، عده ای از کردها دل به حمایتهای سوریه و روسیه و برخی دیگر بستند و همراه با حکومت مرکزی سوریه برعلیه گروه های اسلامی جنگیدند. و هنگامی که از همدیگر می کشتند و دیگران برایشان دست می زدند سر مست از پیروزی می شدند و ندانسته به دامهای افتادند که رهائی از آنها ناممکن است. اینکه کردهائی که روزی مورد تنفر حکومت سوریه بوده و هزاران نفر از کردها بی دلیل سر به نیست می شدند چگونه امروز نور چشم وارثان همان حکومت شده اند و به ظاهر منطقه ای خودمختار برایشان در نظر گرفته اند؟ این نوعی خوشباوری پوچ است که دل به کسی ببندید که دستش به خون همنوعانت رنگین است. برای ترکیه و سوریه فرقی نمی کند که کرد مسلمان کشته شود یا کرد کمونیست. به قول آمریکائیها: سرخپوست خوب سرخپوست مرده است. پس کرد مرده برای همه کشورها کردهای خوبی هستند. اینکه کرد مسلمان را در مقابل کرد کمونیست قرار دهی و از هر دو طرف کشته شود نفع بسیار زیادی برای قدرتها دارد. یا ترکیه که به ظاهر از کردستان عراق حمایت می کند و برنامه تجاری و اقتصادی مشترک دارند چگونه به همنوعان همین کردها بی رحمانه می تازد و کسی هم شکایتی ندارد. آمریکا چگونه در مقابل ترکیه مخالفت خواهد کرد؟ ترکیه اولاً عضو ناتوست و ثانیاً با روسیه اختلافات بنیادی دارد. پس آمریکا ناچار است که به ترکیه باج دهد. تنها کشور مسلمانی که آشکارا با اسرائیل رابطه تجاری و نظامی دارد ترکیه است. آیا این برای آمریکا به عنوان پدر اسرائیل خوب است یا بد؟ روسیه و سوریه به عنوان متحدان استراتژیک با ایدئولوژی سوسیالیستی همواره در مقابل آمریکا مانع تراشی کرده اند. پس حمایت از ترکیه به عنوان مخالف سوریه و روسیه برای آمریکا حیاتی است. و هیچوقت از کردها که یا اسلام را قبول کرده اند که مخالف اسرائیل است یا کمونسیت شده اند که مخالف آمریکاست حمایت نخواهد کرد. چرا ترکیه به راحتی می تواند در پناه آمریکا کردهای سوریه و ترکیه را قتل و عام کند؟ زیرا کردهای ترکیه و سوریه دارای عقاید چپی شده اند و از نظر ایدئولوژیکی قرابت زیادی به چپهای سنتی دارند و این هم برای آمریکا چندان خوشایند نیست که منطقه ای را دودستی تحویل دشمنان ایدئولوژیکی خودش دهد. از سوی دیگر عده ای دیگر از کردها مسلمانانی معتقد و پایبندند که اگر به حکومت برسند نه با آمریکا و نه باروسیه روابط خوبی نخواهند داشت لذا کشتن کرد چپی و مسلمان برای آمریکا خوب است. از آنطرف چرا روسیه هم حمایت مناسبی از کردها نمی کند؟ روسیه می داند که کردها هرچقدر هم کمونیست باشند اما در آینده به باورهای سنتی و مذهبی خودشان برخواهند گشت و اگر منطقه ای را بدست آورند در نهایت حکومتشان از نظر ایدئولوژیکی به آنها نزدیک نخواهند بود. مهمتر از همه اینها کردها امروز نه دولتی و نه منابع مهمی در اختیار دارند که آمریکا و روسیه همانند عربستان و سوریه آنها را بدوشند و بعد رهایشان کنند. نگهداری کردها برای کشورهای منطقه و قدرتهای بزرگ به همین شکل بهتر است چرا که هر از گاهی آنها را به بهانه های مختلف به جان همدیگر انداخته و از آنها به عنوان مهره قدرت استفاده خواهند کرد. امروز کردهای سوریه و ترکیه نباید اینقدر به دولت سوریه دل خوش کنند چرا که این حکومت خلف همان حکومت قبلی است که هزاران کرد را بدون هیچگونه دلیلی قتل و عام کردند و کسی هم به دادشان نرسید. اینکه چرا قدرتهای بزرگ هیچگاه از کردها حمایت مشخص و ادامه دار نکرده اند تا حدودی ناشی از این بوده است که بر خورد کردها گاهی برای کشورهای همسایه یا قدرتهای بزرگ برداشت نوعی فرصت طلبی ایجاد کرده است و نوعی نگرش ایجاد کرده است که این قوم هر موقع شرایط به وفق مرادش نبود دل به قدرتی خواهد بست و امیدی به هزینه و سرمایه گذاری در آنجا نیست. پس بدانیم که کردها را همینگونه رها خواهند کرد و همانند مناطقی چون کشمیر، فلسطین، قره باغ،قبرس و .... در میان قدرتهای بزرگ مورد معامله و دادوستد قرار خواهد گرفت. به یاد داریم زمانی که ترکهای فاشیست در ترکیه تغییر رفتار داده و در پناه یک حزب اسلامی قایم شده بودند همین برادرانی که امروز لعن و نفرینشان می کنند در سر نمازها برایشان دعای پیروزی می نمودند. جالبتر اینکه در نماز جمعه همین ماه در بسیاری از مساجد اهل سنت چنان دعا و نفرینی در حق اردوغان می نمودند که تا بحال برای هیچ دیکتاتور و فرعونی اینگونه نفرین نشنیده بودیم. این نشاندهنده دل بستن به شرایط و موقعیت نشناسی ماست. همان عمر دیروز, امروز فرعون زمان شده است. تا ما نگرش و باورمان را به توانائی های خودمان تغییر ندهیم و بر اساس فرهنگ و بینش خودمان به اتحاد و همدلی نرسیم تا قیام قیامت همین روزگار را خواهیم داشت. موفق باشید مرادی
عبدالعزیز سلیمی
16 بهمن 1396 - 07:39- آمریکایی ها که سال گذشته کودتایشان بر ضد دولت عدالت و توسعه ناکام ماند، امسال با پول امارات و عربستان و 4هزار محموله اسلحه و با کمک شاخه های حزب پ کاکا می خواهد از مرزهای ترکیه حفاظت کند!؟. شما برادر گرامی خبر دارید که آمریکا با کمک ی پ گ بر دو شهر بزرگ عرب نشین (دیرالزور و رقه) واقع در مناطق نفت و گاز اصلی سوریه - که حتی 1% آنها کرد نیستند، این گروه را مسلط کرده است؟ - ادعاها و اتهام هایی مانند: تجاوزگری و اینکه ترکیه با هم پیمان هایش بعدا در عفرین نا امنی ایجاد خواهند کرد!؟ جانبدارانه هستند؛ نمونه عملی نادرستی این تحلیل را پس از عملیات سپر فرات در (جرابلس و الباب) شاهد هستیم که ده ها هزار سوری به خانه و زندگی خود بر گشتند و ارتش ترکیه نیز به پادگان های خود در ترکیه. - عبارت «احزاب، شاید به اهداف خود دست نیابند ولی کُردها، شکست نخواهند خورد.» را من متوجه نشدم که منظورتان چیست.
کارشناس دینی
17 بهمن 1396 - 08:11کاک عزیز سلیمی اگر از دست من ناراحت نشوید به شما توصیه میکنم اندکی اطلاعاتتان را ارتقا دهید و یا لااقل در موضوعی که صلاحیت ندارید اظهار نظر نکنید. این به نفع جایگاه خودتان هست. مثلا فرموده اید که آمریکا، ی پ گ را بردیرالزور مسلط کرده است. در حالیکه این شهر با حمایت هوایی روسیه توسط نیروهای بشار تسخیر شد. در مصاحبه قبلی هم ده ها مورد معلومات نادرست به مخاطب منتقل کردید از جمله در مورد کرد بودن یلدرم یا تعداد نمایندگان کردتبار ه د پ. همچنین شما از نیت خیر اردوغان سخن میگویید، اما انصافا برنامه اردوغان برای اسکان آورگان عرب در عفرین، مصداق نژادپرستی و پاکسازی قومی نیست؟ امید است که خداوند عاقبت همه ما را خیر بگرداند
بی طرف
19 بهمن 1396 - 09:36همین آقای عبدالعزیز سلیمی کسی است که هنگام ظهور داعش در عراق، شورش این گروه تروریستی را قیام و خیزش اهل سنّت می خواند، اما بعد از آنکه مشخص شد این گروه رادیکال، بازیچه و اهرم دست قدرتهای منطقه ای و جهانی است، حرفش را پس گرفت. به نظر بنده آقای سلیمی، نه در شأنی هستند که راجع به مسائل سیاسی اظهارنظر نمایند و نه دانش لازم برای ورود به این مباحث را دارند. نمیدانم چرا با ورودهای غیرکارشناسانه و مکرّر خود، تیشه بر ریشه جایگاه اجتماعی خود زده و از رویکرد انحراف از مسیر رسالت فرهنگی را پیش گرفته اند.
خلیقی
20 بهمن 1396 - 02:51آقای سلیمی تنها در شهر الباب 700 شهروند جان خودشونو بر اثر بمباران های ترکیه از دست دادن ... همین امشب جنگنده های ترک پس از کسب اجازه از پوتین دوباره به عفرین حمله کرده اند و مردم زیادی متاسفانه شهید شده اند اگر حملات هوایی نباشد سپاهیان ترک ده متر را هم پیشروی نمی کنند.